ဆန်ဖြူတင်ပို့မှုအပေါ် မူဝါဒထပ်မံဖြေလျှော့ပေးရန် အိန္ဒိယအစိုးရဆုံးဖြတ်

အိန္ဒိယအစိုးရသည် ဆန်ဖြူတင်ပို့မှုအပေါ်သတ်မှတ်ထားသော ကြမ်းခင်းဈေး (Minimum export price -MEP) ၁ တန်လျှင် ကန်ဒေါ်လာ ၄၉၀ နှင့် ပေါင်းဆန်အပေါ် စည်း ကြပ်ထားသော ၁၀ ရာခိုင်နှုန်း ပို့ကုန်ခွန်တို့အား ဖယ်ရှားရန် ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြောင်း The Hindu Businessline သတင်းဌာန က ယခုလ ၁၈ ရက်က ဖော်ပြသည်။
ယခုလ ၁၈ ရက် (ဗုဒ္ဓဟူးနေ့) က ကျင်းပပြုလုပ်ခဲ့သော ဝန်ကြီးဌာနအသီးသီးမှအဆင့်မြင့်ကိုယ်စား လှယ်များပါဝင်သော အစည်းအဝေးတစ်ခု၌ ယင်းသို့ ဆုံးဖြတ်ခဲ့ကြောင်းနှင့် မကြာမီ တရားဝင်အမိန့်ကြော်ငြာစာထုတ်ပြန်သွားမည်ဖြစ်ကြောင်း အဆိုပါကိစ္စနှင့်နီးစပ်သော တာဝန်ရှိသူများက အတည်ပြုပြောကြားခဲ့သည်။
လက်ရှိခါရစ် (မိုးရာသီ) ဈေးကွက်ရှာဖွေရေးရာသီ၌ ဆန်လက်ကျန်များပိုလျှံနေပြီး အရန်ဆန် ဝယ်ယူရန်ခက်ခဲစေသည့်အတွက် ယင်းသို့ ဆုံးဖြတ်ဆောင်ရွက်ခဲ့ခြင်းဖြစ် ကြောင်း ကုန်သည် အသိုင်းအဝိုင်း က ပြောကြားခဲ့သည်။ ဆန်များကို သိုလှောင်ရန်နေရာ မကျန်ရှိရခြင်းမှာ အောက်တိုဘာလ ၁ ရက်နေ့မှ ၁၅ ရက်နေ့အထိ အိန္ဒိယစားနပ် ရိက္ခာကော်ပိုရေးရှင်းနှင့် ၎င်းမှ သတ်မှတ်ပေးထားသောဌာနများမှ ဆန်ဝယ်ယူမှု ထက်ဝက်လျော့ကျခဲ့သည့် အတွက်ကြောင့်ဟု ဆိုသည်။
ယခုသီတင်းပတ်အတွင်း အိန္ဒိယဆန်တင်ပို့ရောင်းချသူများအသင်းချုပ် (Indian Rice Exporters Federation- IREF) မှ ကုန်သွယ်ရေးဝန်ကြီး Piyush Goyal နှင့် တွေ့ဆုံကာ ဆန်လက်ကျန်များ ပိုလျှံနေသည့်အတွက် MEP နှင့် ပို့ကုန်ခွန်တို့အား ဖယ်ရှားပေးရန်နှင့် သို့မှသာ ကမ္ဘာ့ဆန်ဈေးကွက်တွင် ပါကစ္စတန်ကဲ့သို့နိုင်ငံများနှင့် ဈေးနှုန်းအရ ယှဉ် ပြိုင်နိုင်မည်ဖြစ်ကြောင်း တိုက်တွန်းပြောကြားခဲ့ကြောင်း သိရသည်။
အိန္ဒိယနိုင်ငံမှ ဆန်ဖြူ (ဆန်ကွဲ ၅ ရာခိုင်နှုန်း)၏ FOB ဈေးနှုန်းမှာ ၁ တန်လျင် ကန်ဒေါ်လာ ၄၈၈ မှ ၄၉၂ ရှိကာ ပါကစ္စတန်နိုင်ငံမှ အဆိုပါဆန်၏ FOB ဈေးနှုန်းမှာ ကန်ဒေါ် လာ ၄၈၁ မှ ၄၈၅ ရှိကြောင်း၊ ထို့ အတူ အိန္ဒိယနိုင်ငံမှ ဆန်ဖြူ (ဆန်ကွဲ ၂၅ ရာခိုင်နှုန်း)၏ FOB ဈေးနှုန်းမှာ ၁ တန်လျင် ကန်ဒေါ်လာ ၄၉၁ မှ ၄၉၅ ရှိကာ ပါကစ္စတန်နိုင်ငံမှ အဆို ပါ ဆန်၏ FOB ဈေးနှုန်းမှာ ကန်ဒေါ်လာ ၄၄၀ မှ ၄၄၄ ရှိကြောင်း ထိုင်းနိုင်ငံဆန်တင်ပို့ရောင်းချသူများ အသင်းက ဖော်ပြသည်။
အခြားပြိုင်ဖက်နိုင်ငံများဖြစ်ကြသော ဗီယက်နမ်နိုင်ငံနှင့် ထိုင်းနိုင်ငံတို့က အဆိုပါ ဆန် ၂ မျိုး ၏ FOB ဈေးနှုန်းအား ကန်ဒေါ်လာ ၅၀၀ အထက် သတ်မှတ်ထားကြကြောင်း သိရသည်။ ပို့ကုန်ခွန် ၁၀ ရာခိုင်နှုန်း စည်းကြပ်ထားသော်လည်း အိန္ဒိယနိုင်ငံ၏ ပေါင်းဆန်ဈေးနှုန်းသည် ကန်ဒေါ်လာ ၄၉၀ မှ ၄၉၄ ရှိပြီး၊ ပါကစ္စတန်နိုင်ငံ၏ အဆိုပါဆန်ဈေးမှာ ၁ တန်လျှင် ကန်ဒေါ်လာ ၅၀၀ မှ ၅၀၄ နှင့် နှိုင်းယှဉ်လျင် သက်သာလျက်ရှိသည်ဟု ဆိုသည်။
ဗဟိုအစိုးရအနေဖြင့် ပန်ဂျပ်ပြည်နယ်မှ ဆန်တန်ချိန် ၄၀ ကို ချက်ခြင်းရယူခဲ့သည်ကို ကြည့် ခြင်းအားဖြင့် သိုလှောင်စရာနေရာမရှိ၍ MEP နှင့် ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းအခွန်အား ဖယ်ရှားလိုက်သည်မှာ အကြောင်းပြချက်ကောင်းတစ်ခုမဖြစ်နိုင်ဟု ဒေလီမြို့အခြေစိုက် လေ့လာသူတစ်ဦးကပြောကြားသည်။
အိန္ဒိယအစိုးရသည် စက်တင်ဘာ ၂၇ ရက်နေ့တွင် ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဩဂုတ်လကတည်းက အခွန် ၂၀ ရာခိုင်နှုန်းသတ်မှတ်ထားခဲ့သည့် ပေါင်းဆန်အား ၁၀ ရာခိုင်နှုန်းသို့ လျှော့ချသတ်မှတ်ခဲ့ သည်။ တစ်ဖန် စက်တင်ဘာ ၂၈ ရက်နေ့က ၂၀၂၃ ခုနှစ်၊ ဇူလိုင်လကတည်းက အာဏာသက် ဝင်ခဲ့သည့် ဆန်ဖြူတင်ပို့မှု ပိတ်ဆို့ထားသည့်အပေါ် လွတ်လပ်စွာတင်ပို့ခွင့် ပြန်လည်ခွင့်ပြုခဲ့သည်။ သို့သော် MEP ၁ တန်လျင် ကန်ဒေါ်လာ ၄၉၀ သတ်မှတ်ခဲ့သည်။ ရာသီဥတု ပြောင်းလဲမှုဒဏ်ကြောင့် နိုင်ငံ၏ ဂျုံနှင့် စပါးစိုက်ပျိုးမှုအား အနည်းနှင့် အများဆိုသလို ထိခိုက်ခဲ့သော်လည်း ဆန်ထုတ်လုပ်မှု ၁၃၇ ဒသမ ၈၂ တန်ရှိကြောင်း မှတ်တမ်းတင်ထားသည်။
သို့ပါ၍ ယခုကဲ့သို့ ဆန်တင်ပို့မှု မူဝါဒကို ဖြေလျှော့ပေးလာသော ကြောင့် အိန္ဒိယ ဆန်တင်ပို့သူများယှဉ်ပြိုင်နိုင်စွမ်းပိုမိုရရှိကာ ကမ္ဘာ့ဆန်ဈေးကွက်အပေါ် သိသာသောရိုက်ခတ်မှုများရှိလာမည်ဖြစ်သည်။
ကောင်းထွဋ်အောင်
The Hindu Businessline: