စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးပညာနှင့် နိုင်ငံတကာ စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေး တက္ကသိုလ်များ (အပိုင်း-၂၇) ၊ စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေး တက္ကသိုလ်များခေတ်နှင့်အညီလိုအပ်သောဘာသာရပ်နှင့်သုတေသနများ (၄-၁)

စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေး တက္ကသိုလ်များခေတ်နှင့်အညီလိုအပ်သောဘာသာရပ် နှင့်သုတေသနများ (၄-၁)

(ယခင်အပတ်မှအဆက်)

(ဃ) အစားအစာသိပ္ပံနှင့်နည်းပညာဘာသာရပ်(Food Science and Technology)  

ဤဘာသာရပ်သည်လည်း စာရေးသူ ပါမောက္ခချုပ်ဖြစ်ပြီး ၂၀၁၈ ခုနှစ်မှ ဌာနအသစ်၊ ဘာသာအသစ် သင်ကြားနေသော ဘာသာရပ် ဖြစ်ပါသည်။ နိုင်ငံတကာတွင် ဤဘာသာရပ်က စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေးနှင့်အတူ အရေးပါပြီး သင်ကြားသုတေသနပြုနေသည်မှာ နှစ်ပေါင်းကြာမြင့်လျက်ရှိနေပါပြီ။ 

ကျွန်တော်တို့ နိုင်ငံတက္ကသိုလ်များတွင် ၁၉၆၂ခုနှစ် နောက်ပိုင်း ဒီဘာသာရပ်များအပါအဝင် ဘာကြောင့် ဒီလိုအရေးကြီး၊ အသုံးဝင်သော ဘာသာ ရပ်များ ထဲထဲဝင်ဝင် မသင်ခဲ့ကြတာလည်းနားမလည်နိုင်ပါ။ သုတေသနတော့ပြုသင့်ပါသည်။ ပညာရှင်အချင်းချင်း နားလည်မှု မပေးနိုင်တာ၊ မျက်စိပိတ်၊ နားပိတ်ဖြစ်နေတာ၊ ဗဟိုချုပ်ကိုင်မှု (Centralization)များပြား နေတာလည်း ဖြစ်မည်ထင်ပါသည်။

အစားအသောက်သိပ္ပံနှင့် နည်းပညာဘာသာရပ်သည် လူသားအားလုံးအတွက် အရေးကြီးသောဘာသာရပ် (Crucial Subject)၊ နိုင်ငံအများစုရှိ တက္ကသိုလ်များတွင် သင်ကြား၊ သုတေသနပြုနေသော ဘာသာရပ်ဖြစ်ပါသည်။ စိုက်ပျိုးမွေးမြူရေး (Agriculture)၊ ဇီဝဗေဒ (Biology)၊ ဓာတုဗေဒ (Chemistry)၊ အင်ဂျင်နီယာပညာ (Engineering)၊ အာဟာရဗေဒ (Nutrition) တို့ကိုပေါင်းစပ်ထားပြီး အစားအသောက်စနစ် (Food Systems) အားလုံး၏ အရည်အသွေး (Quality)၊ စားသုံးရာတွင်(အစာအဆိပ်မသင့်စေရန်)ဘေးကင်းလုံခြုံစိတ်ချရမှု(Safety)၊ ရေရှည် တည်တံ့ခိုင်မြဲမှု (Sustain-ability)၊ တည်ထွင်ကြံဆမှုများ (Innovation) က စားသုံးသူအားလုံးအတွက် အကျိုးရှိစေပါသည်။ 

ဤစုပေါင်းဘာသာရပ်က ပညာရပ်ပေါင်းစု (Comprehensive Approaches) လေ့လာ ထားရုံမက ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာ ဘေးကင်းလုံခြုံမှု (Food Security) ၊ ကျန်းမာရေး (Health)၊ စက်မှု/ စီးပွားရေး လုပ်ငန်းပေါင်းစုံလိုအပ်ချက် (Industry Needs) များကို ဖြည့်ဆည်းပေးပါသည်။

အစားအစာသိပ္ပံနှင့်နည်းပညာ၏အရေးပါရခြင်းအကြောင်းများ(The Importance of Food Science and Technology)

(က) စားနပ်ရိက္ခာဘေးကင်းလုံခြုံမှုနှင့်အရည်အသွေးကိုအာမခံခြင်း  (Ensures Food Safety and Quality)  

အနုဇီဝဗေဒ(Microbiology)၊ ဓာတုဗေဒ(Chemistry)၊အဆိပ်အတောက်ဗေဒ(Toxicology) ပညာရပ်တို့ပေါင်းစည်းပေးမှုက စည်းကမ်းထိန်းသိမ်းမှုဘောင် (Regulatory Standards) လိုအပ်ချက်ပြည့်မီစေသည်။ ဥပမာ - နို့ထွက်ပစ္စည်းများ ရောဂါပိုးမွားများထိန်းချုပ်မှု (Pathogen Control in Dairy Products၊အစားအစာထုပ်ပိုးပစ္စည်းတီထွင်မှု(Food Packaging Innovations) သုတေသနများ

(ခ) အစားအစာရှားပါးမှုကိုတိုက်ဖျက်ပေးခြင်း (Combats Global Food Insecurity)            

အစားအစာများကြာရှည်ခံနိုင်ရန် ဆောင်ရွက်သည့်နည်းလမ်းများ (Preserved for Longer Food)၊ အစားအစာများပျက်စီးမှုလျှော့ချခြင်း (Reduce Spoilage)၊ အာဟာရဓာတ် တန်ဖိုးတက်စေခြင်း(Enhance Nutritional Value)ကဖွံ့ဖြိုးဆဲနိုင်ငံများအတွက် မရှိမဖြစ်အရေး ပါပါသည်။

(ဂ) စားသောက်ကုန်များတီထွင်ကြံဆမှုမောင်းနှင်ပေးခြင်း (Drives  Innovation in Food Products) 

အပင်အခြေပြုပရိုတင်းအစားအစာ (Plant-based Proteins)၊ အာဟာရဖြည့် အစားအစာ (Fortified Foods)၊ အစားအစာများတာရှည်ခံနိုင်မည့်ထုပ်ပိုးမှုများ (Sustainable Packaging) စသည်တို့ကိုတီထွင်ကြံဆဆောင်ရွက်နိုင်ပါသည်။ နောက်တစ်ခါ မကြာခင်က တီထွင်ထုတ်လုပ် လိုက်တဲ့ ဓာတ်ခွဲခန်းထုတ်အသားများ (Lab-grown Meat)၊ နို့ထွက်ပစ္စည်း မဟုတ်သောနို့များ (Non-dairy Milk alternatives) ထွက်ပေါ်လာပါသည်။ 

ကောင်းကျိုး ဆိုးပြစ်များ ဆွေးနွေးပါဦးမည်။

(ဃ) ကမ္ဘာ့စားသောက်ကုန်ထုတ်လုပ်မှုကိုအထောက်အကူဖြစ်စေခြင်း (Supports the Global Food Industry)

အစားအစာဘွဲ့ရများ (Food Graduates)က ထုတ်ကုန်ဖွံ့ဖြိုးတိုးတက်မှု (Product Development)၊ အရည်အသွေးထိန်းချုပ်မှု (Quality Control) ၊ ဘေးကင်းလုံခြုံမှု စည်းမျဉ်းများ (Food Safety Regulation)၊ ကွင်းဆက်စီမံခန့်ခွဲမှု (Supply Chain Management) စသည့်စနစ်များဖြင့် အစားအစာများ ပိုမိုထုတ်လုပ်နိုင်ပါမည်။

(င) ပတ်ဝန်းကျင်ထိခိုက်ပျက်စီးမှုကို လျှော့ချပေးနိုင်ခြင်း (Reduces Environmental Impact)

ရေရှည်တည်တံ့သောစားသောက်ကုန်ထုတ်နည်းစနစ် (Sustain-able Processing)၊ စွန့်ပစ်ပစ္စည်းလျှော့ချမှု(Waste Reduction)၊ အကျိုးရှိထိရောက်သောသွင်းအားစုများ ထုတ်လုပ်မှု (Resource-efficient Production) ရှိခြင်းတို့ကြောင့် ကောင်းမွန်သော ပတ်ဝန်းကျင်ဖန်တီးမှုကို အကူအညီပေးပါသည်။

အစားအစာ၏အဓိပ္ပာယ် (Definition of Food)

အစားအစာ (Food) ကိုအဓိပ္ပာယ်ဖွင့်ဆိုရလျှင် လူ၏ခန္ဓာကိုယ်အတွက် မျိုချ၊ အစာချက် လုပ်ခြင်းဖြင့် ခွန်အားဖြစ်စေသော အရည် (သို့မဟုတ်) အစိုင်အခဲ (Anything solid or liquid which when swallowed and digested gives energy to the body) ကိုဆိုလို ပါသည်။ အစားအစာသိပ္ပံ (Food Science)ကတော့ အစားအစာများ၏ ပြုပြင် မွန်းမံမှု၊ ကြာရှည်ခံအောင် ထုတ်လုပ်မှု၊ ပုပ်သိုးပျက်စီးမှုမဖြစ်စေရန် သိပ္ပံနည်းအခြေခံ သဘော တရားနှင့်အတူ စနစ်တကျ လေ့လာခြင်း (the systematic study of the nature of food materials and the scientific principles underlying their modification, preservation and spoilage) ဖြစ်ပါသည်။ အစားအစာများက စားသုံးသူများအား စွမ်းအင် (Energy)၊ ခန္ဓာကိုယ်ကြီးထွားမှုနှင့် ထိန်းသိမ်းမှု (Growth and Maintenance)၊ ကိုယ်ခံစွမ်းအားတိုးပွားစေမှု (Immunity) စသည့် နေ့စဉ် လိုအပ်ချက် (Daily Requirements for Human) များကို ဖြည့်ဆည်း ပေးပါသည်။

အစားအသောက်ဆိုင်ရာတက္ကသိုလ်များတွင်သင်ကြားနေသောဘာသာရပ်များ

(A)     အစားအသောက်ဆိုင်ရာဓာတုဗေဒ (Food Chemistry) အစားအစာများ၏ပါဝင် ပစ္စည်း များ၊ ဖွဲ့စည်းတည်ဆောက်ပုံ၊ ဂုဏ်သတ္တိများ၏ ဓာတ်ပြုမှုဖြစ်စဉ်များကိုလေ့လာသော သိပ္ပံပညာ (Science that deals with the composition, structure and properties of food along with the chemical reactions.) ဖြစ်သည်။ အစားအစာအနုဇီဝဗေဒ (Food Microbiology) ဘာသာနှင့်ဆက်စပ်နေပြီး အနုဇီဝပိုးများကြောင့် အစား အစာ ဓာတုဖွဲ့စည်းပုံ ပြောင်းလဲမှုကိုလည်း လေ့လာပါသည်။ ရန်ကုန်တက္ကသိုလ်တွင် ဤပညာ သင်ကြား၊ သုတေသနပြုနေသည် ဟူ၍ သိရှိရပါသည်။

(B)    အစားအသောက်ဆိုင်ရာအနုဇီဝဗေဒ (Food Microbiology) အစား အစာများတွင် သာမန်မျက်စိနှင့် မမြင်နိုင်သော အနုဇီဝ ပိုးကလေးများ (Micro-organisms) အကြောင်း လေ့လာသော ပညာရပ်ဖြစ်ပါသည်။ အချို့ပိုးကလေးများ - အစားအစာပေါ်တွင် များပြား စွာပွားများပါက အစာအဆိပ်
ဖြစ်မှု (Food Poisoning) ဖြစ်နိုင်၍ သတိပြုရပါမည်။

(C)    အစားအသောက်များ ထုတ်လုပ်၊ စီမံ၊ ပြုပြင်ခြင်း (Food Processing/ Manufacturing) အစားအစာများ ဓာတု၊ရူပနည်းများဖြင့် ပြုပြင်ခြင်း (Physical and Chemical means)၊ ချက်ပြုတ်ခြင်း (Cooking )၊ ပါဝင်သောပစ္စည်းများ (Ingredients) ဖြင့် တာရှည်ခံအောင်ပြုပြင်ခြင်းတို့ဖြစ်သည်၊ ဥပမာ-လက်ဖက်စို ပြုလုပ်ခြင်း (Pickling)၊ ပုန်းရည်ကြီးပြုလုပ်ခြင်း၊ ကင်ချီ/ မုံ့ညင်းချဉ်ပြုလုပ်ခြင်း (Kimchi–Fermented Vegetables)၊ နွားနို့များပိုးသတ်ပေးခြင်း (Pasturization)၊ ဒိန်ချဉ်ပြုလုပ်ခြင်း (Yogurt)၊ သံဘူး၊ ပုလင်းများဖြင့် ကြာရှည်ခံ အောင်ပြုလုပ် ခြင်း (Canning)၊ စသည့်ထုပ်ပိုးပစ္စည်းများ (Packaging Materials)ဖြင့် အစားအစာ ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းခြင်း လုပ်ငန်းများ ပါဝင်ပါသည်။
     
(D)အစားအသောက်ဆိုင်ရာ အင်ဂျင်နီယာပညာ (Food Engineering) အစားအသောက်ဆိုင်ရာအင်ဂျင်နီယာပညာက ဇီဝသိပ္ပံ (Biology)၊ အနုဇီဝဗေဒ (Microbiology)၊ အင်ဂျင်နီယာပညာ (Engineering)၊ ဇီဝနည်းပညာ (Biotechnology) နှင့် အစားအစာနှင့်ဆက်စပ်ဘာသာများကို ပူးပေါင်းလေ့လာသောပညာဖြစ်ပါသည်။ အစားအသောက်များ ထုတ်လုပ် (Food Manufacturing) ပြီး ပြုပြင်ပြောင်းလဲ (Food Processing) ပေးသော ပညာရပ်လည်းဖြစ်ပါသည်။ အစားအစာအင်ဂျင်နီယာ (Food Engineers) ပညာရှင်များအတွက် အလုပ်အကိုင်များမှာ အစားအသောက်လုပ်ငန်း အတွက် ဒီဇိုင်းဆွဲပေးနိုင်မှု (Design of Food Industrial Machinery, Equipment and Structure)၊ အစားအသောက်သိုလှောင်သိမ်းဆည်းရာတွင် အအေးပေးစနစ် (Cooling System)၊ လေဝင်လေထွက်စနစ် (Ventilation System)၊ ရိတ်သိမ်းချိန်လွန်နည်းပညာ ဖြင့် အစားအစာများပြုပြင် ပြောင်းလဲပေးခြင်း (Post Havest Technology, Processing, Handling and Storage, etc.)၊ အစားအစာဘေးကင်းလုံခြုံမှု (Food Security and Safety) စသည့်လုပ်ငန်း၊ အလုပ်အကိုင်များ ဖြစ်ပါသည်။

လက်ရှိရေဆင်းစိုက်ပျိုးရေးတက္ကသိုလ် အစားအစာသိပ္ပံနှင့်နည်းပညာဌာနတွင် သင်ကြား လျက်ရှိသော ဘာသာရပ်များ-

ယခင်(Credit System)စနစ်တွင်သင်ကြားပေးခဲ့သောဘာသာရပ်များမှာ
(၁) အစားအစာ သိပ္ပံနှင့်နည်းပညာ အခြေခံသဘောတရားများ (Fundamentals of Food Science and Technology)၊
(၂) အစားအစာ ပြုပြင်မွမ်းမံမှုထုတ်လုပ်ခြင်းဆိုင်ရာ အခြေခံနည်းလမ်းများ (Principle of     Food Processing Technology)၊ 
(၃) အစားအစာဆိုင်ရာ ဓာတုနှင့်အဏုဇီဝဗေဒအခြေခံသဘောတရားများ (Fundamentals of Food Chemistry and Microbiology)၊ 
(၄) အစားအစာ ဘေးကင်းလုံခြုံမှုနှင့် အရည်အသွေးမြှင့်တင်နိုင်သောနည်းလမ်းများ (Food Safety and Food Quality Management)၊ 
(၅) တာရှည်ခံ အစားအစာထုတ်လုပ်ခြင်းနှင့် ဖြည့်စွက်ပစ္စည်းများ (Food Preservatives and Additives)၊ 
(၆) အစားအစာများ၏ ရူပ၊ဓာတုဂုဏ်သတ္တိများ ဓာတ်ခွဲစိစစ်ခြင်းနည်းပညာ (Laboratory Techniques in Food Analysis)၊
(၇) နှံစားသီးနှံ၊ ပဲမျိုးစုံနှင့် ဆီထွက်သီးနှံများ ကြိတ်ခွဲထုတ်လုပ်မှု နည်းပညာ (Milling and Processing of Cereals, Pulses and Oil seeds)၊ 
(၈) အစားအစာ ထုပ်ပိုးမှု၊ သယ်ယူပို့ဆောင်မှု၊ သိုလှောင်မှုနှင့် အညွှန်းတပ်ခြင်းနှင့် ကိုင်တွယ်မှု နည်းပညာ (Food Handling Practices, Packaging, Transportation, Storage and Labeling)၊ 
(၉)   အထွေထွေစိုက်ပျိုးရေးပညာရပ် (General Agriculture)နှင့် 
(၁၀) လုပ်ငန်းခွင်ဝင် အလုပ်သင်လုပ်ငန်းများ (Internship Program) စသည် တို့ကို စာတွေ့ လက်တွေ့သင်ကြားခဲ့/နေပါသည်။

ဒေါက်တာမျိုးကြွယ်

(ဆက်လက်ဖော်ပြပါမည်)