ငါး၊ ပုစွန် ပုပ်သိုးရခြင်းအကြောင်းရင်းများနှင့် ထိန်းချုပ်မှု

ငါးပုစွန်များ၏လတ်ဆတ်မှု (Freshness)နှင့် အရည်အသွေး (Quality)အပေါ်မူတည်၍ စားသုံး သူများ ဘေးအန္တရာယ်ကင်းရှင်းရေး၊ အာဟာရပြည့်ဝစွာရရှိရေးသည် အလွန်ပင်အရေးပါလှပေသည်။ ယင်းအတွက် ဖမ်းဆီးပြီးနောက်ပိုင်း ငါး၊ ပုစွန်များ၏ အရည်အသွေးထိန်းချုပ်မှု အပိုင်းသည် အထူးပင်စီမံဆောင်ရွက်လုပ်ကိုင်သွားရေးမှာ မလွဲမသွေလိုအပ်ပါသည်။ လတ်ဆတ်မှု မရှိသော ငါး၊ ပုစွန်များမှာလည်း ဈေးကွက်တွင် ဈေး ကောင်းမရသဖြင့် စီးပွားရေးအတွက်လည်း 
ထိခိုက်စေပါသည်။

သဘာဝပင်လယ်၊ မြစ်၊ ချောင်း၊ အင်းအိုင်များမှ ဖမ်းဆီးရရှိသော ရေချို၊ ရေငန်ငါးပုစွန်များ၊ မွေးမြူရေးကန်များမှ ထွက်ရှိသော ရေချို၊ ရေငန်ငါးပုစွန်များသည် စား သုံးသူများ လက်ဝယ်သို့ ရောက်ရှိသည်အထိ အဆင့်ဆင့်တိုင်း(Value Chain)တွင် အရည်အသွေးထိန်း သိမ်းခြင်း(ပုပ်သိုးမှု လျော့ချခြင်း)အား ဆောင်ရွက်ကြသလို ရေရှည်စားသုံးမှု လိုအပ်ချက်အတွက်လည်း မိရိုးဖလာနည်းဖြင့် စီမံပြုပြင်ခြင်း (ငါးဆားနယ်၊ ငါးခြောက်၊ ငါးကြပ်တိုက်)နှင့် ခေတ်မီနည်းများဖြင့် ပြုပြင် ထုတ်လုပ်ခြင်း(Freezing)များဖြင့် ငါးရိက္ခာဖူလုံစွာစားသုံးနိုင်ရေးနှင့် ပြည်ပနိုင်ငံများသို့ တင်ပို့ရေး စသည်ဖြင့် ဆောင်ရွက်လုပ်ကိုင်
လျက်ရှိကြသည်။

ငါးပုစွန်ပုပ်သိုးစေသည့်အချက်များ 

ဖမ်းဆီးပြီးနောက်ပိုင်း ငါး၊ ပုစွန်များ သေဆုံးသွားသည့်အခါ ပုပ်သိုးမှုဘက်သို့ ဦးတည်သွားလေသည်။ ယင်းသို့ ပုပ်သိုးရခြင်းသည် အောက်ပါအချက်လေးချက်ကြောင့်ဖြစ်သည်-

• အင်ဇိုင်း(Enzyme)
• သေဆုံးပြီးနောက်တောင့်တင်းလာမှုမြန်ဆန်ခြင်း(Rapid Rigor Mortis)
• အဏုဇီဝပိုး(သို့မဟုတ်)ဘက်တီးရီးယား(Micro-organism (or) Bacteria)
• ကြမ်းတမ်းသောကိုင်တွယ်မှု (Poor Handling)

အင်ဇိုင်းများ၏ ဖျက်ဆီးတတ်သော လုပ်ဆောင်ချက်များ၊ အဏုဇီဝပိုးများ၊ Rigor Mortis နှင့် ဆိုးဝါးသော ကိုင်တွယ်မှုများသည် ငါးများကို နာရီအနည်းငယ်အတွင်း ပုပ်သိုးစေနိုင်ပါသည်။ အကယ်၍ ငါးများကို သင့်လျော်သော ထိန်းသိမ်းမှု မလုပ်ခဲ့လျှင် ငါးများအလွယ်တကူ လျှင်မြန်စွာ ပုပ်သိုးနိုင်ပါသည်။

အင်ဇိုင်းဆိုသည်မှာ?

အင်ဇိုင်းသည်  သက်ရှိအားလုံးတွင်  တွေ့ရသော  အစာခြေ/ချက်မှုလုပ် ငန်းအတွက်   သက်ရှိ ကလပ် စည်းတစ်ချို့ကထုတ်ပေးသည့် ဓါတ်ပြောင်းအကူဒြပ်တစ်မျိုးဖြစ်သည်။ ယင်းသည်အလွန် ရှုပ်ထွေးသော အလုပ်များကို လုပ်ဆောင်ခြင်းနှင့် လူ၏ ခန္ဓာကိုယ်တွင် အသက်ဆက်ရှင်နိုင်ရေး အတွက် လုပ်ဆောင်လျက်ရှိသည်။ ငါးများ၏ အသားနှင့် 
အူထဲတွင်တွေ့ရသည်။

အင်ဇိုင်း၏ ဆောင်ရွက်ချက်

အင်ဇိုင်းသည် လူ၏  အူလမ်း ကြောင်းမှ  စုပ်ယူနိုင်ရန်အတွက် အစားအသောက်များအား သေးငယ် သော ဓာတ်ပေါင်းအဖြစ် ပြိုကွဲစေခြင်း၊ သကြားဓါတ်များကို စွမ်းအင်ထုတ်ရန်ဆောင်ရွက် ပေးခြင်း၊ သေးငယ်သောဓာတ်ပေါင်းများကို ကြီး မားသောဓာတ်ပေါင်းအဖြစ်၊ ကလေးငယ်များ၏ တစ်ရှူးနှင့် အသားဓာတ်၊ အရိုးဓာတ်အဖြစ်ဆောင်ရွက်ခြင်းနှင့် ခန္ဓာကိုယ်၏ပျက်စီးသွားသော အပိုင်းကို အစားထိုးနိုင်ရန် ပံ့ပိုးပေးသည်။ခန္ဓာကိုယ်မှ အညစ်အ ကြေးများ ဖယ်ရှားရာတွင် ကူညီ ပေးသည်။ အင်ဇိုင်းသည် လူသားအတွက် မရှိမဖြစ်သော အစိတ်အ ပိုင်းဖြစ်သည်။ သေဆုံးပြီး နောက် ပိုင်းတွင်လည်း အင်ဇိုင်းမှာ ဆက် လက်အလုပ်လုပ်နေပါသည်။ သေပြီးနောက်ပိုင်း ကြီးထွားနိုင်ရန်အတွက် ဆောင်ရွက်မှု ရပ်တန့်သွားပြီး ခန္ဓာကိုယ်၏ တစ်ရှူးများကို ပြိုကွဲပျက်စီးစေပါသည်။

သေဆုံးပြီး ငါးများတွင် အင်ဇိုင်းသည် အလိုအလျောက်ပျက်စီးခြင်း (Autolysis)၊ ကိုယ်တိုင် အစာချေခြင်း(သို့) အသားပျက်စီးခြင်းဖြစ်စေ ၍ အသားကို ပျော့စေခြင်း၊ အနံ့ဆိုးများ ထွက်လာစေခြင်းဖြင့်  ငါးကိုပုပ်သိုးစေပါသည်။

• အင်ဇိုင်း၏ ဖျက်ဆီးမှုကိုလျှော့ချခြင်း
• အင်ဇိုင်း၏သက်ရောက်မှုကို အောက်ပါအတိုင်းလျော့ချခြင်းဖြင့် ငါးများပုပ်သိုးမှုကို ထိန်းချုပ်နိုင်မည်ဖြစ်ပါသည်-
• အပူချိန်နိမ့်သည့်အခြေအနေဖြစ်အောင် ဖန်တီးခြင်း၊
• ဖမ်းဆီးပြီးနောက် လျှင်မြန်စွာရေခဲရိုက်ခြင်း၊
• ကိုင်တွယ်စဉ်နှင့် ပြုပြင်ထုတ် လုပ်စဉ်အတွင်း အအေးဓာတ်ကိုထိန်းသိမ်းခြင်း၊

Rigor Mortis ဆိုတာဘာလဲ?

သေဆုံးကာစ ပျော့ပြောင်းသော ကြွက်သားများ တောင့်တင်းလာမှုကို rigor mortis ဟု ခေါ် ဆိုသည်။ တောင့်တင်းမှုကာလဖြစ်ပေါ်ပြီးနောက် ခန္ဓာကိုယ်သည် ပျော့ပြောင်းခြင်းသို့ ပြန်လည်ပြောင်းလဲသွားသည်။ တစ်နည်းအားဖြင့်ဆိုသော် သေဆုံးကာစ လတ်ဆပ်သည့်ငါး (fresh fish)၏ ကြွက်သားများမှာ ပျော့ပြောင်းကြသည်။ ယင်းကို Pre-Rigor ဟုခေါ်သည်။ 

ဥပမာ- ငါး၏ အသားကိုလက်ဖြင့် ဖိကြည့်ပါက အသားချိုင့်ဝင်သွားပြီး လက်ပြန်လွှတ်ကြည့်လိုက်ပါက အသားပြန်ပြည့် သွားခြင်းကိုဆိုသည်။ ယင်းအနေအထားမှ ငါးအသားများ တောင့်တင်းသည့် အနေအထား ရောက်ရှိ သွားသည်။ ထိုအဆင့်ကို Rigor (သို့မဟုတ်) Rigor Mortis ဟု ခေါ်သည်။ ဥပမာ-ငါး၏ အသားကို လက်ဖြင့် ဖိကြည့်ပါက ချိုင့်ဝင်မသွားဘဲ တောင့်ခံနေခြင်းကိုဆိုလိုသည်။ အဆိုပါအခြေအနေမှ ငါးအသားများ ပြန်ပျော့ပြောင်းသွားခြင်းကို Post-Rigor ဟုခေါ်သည်။ ဥပမာ-ငါးအသားကို လက်ဖြင့် ဖိကြည့်ပါက အသားချိုင့်ဝင်သွားပြီး လက်ပြန်လွှတ်လိုက်သည့်အခါ အချိုင့်အတိုင်းဆက်ရှိနေခြင်း ဖြစ်သည်။ ငါးများဗိုက်ပေါက်ထွက်နေခြင်းသည် ပုပ်သိုးမှု၏နောက်ဆုံးအဆင့်ဖြစ်သည်။

Rigor Mortis အလျင်အမြန်ဖြစ်ခြင်းနှင့်ငါးအရည်အသွေး 

Rigor Mortis သည် အလျင်အမြန်ဖြစ်ပေါ်ပြီး အောက်ဖော်ပြပါအရည် အသွေးဆုံးရှုံးမှုကို   ဖြစ်စေပါသည်-

• အသားများစုတ်ပြဲခြင်း (Tearing of the flesh)၊
• အသားလွှာဖြစ်ပါက အသားများတစ်ခုနှင့်တစ်ခုတွယ်ဆက်မှုမရှိဘဲ ဟနေခြင်း      (Gapping of the fillet)၊
• ကုန်ထွက်နှုန်းကိုလျော့ကျခြင်း(Reduction in–yield)၊

Rigor Mortis နှေးအောင်ဘယ်လိုလုပ်မလဲ?

ငါးကို ဖမ်းပြီးသည့်နောက်ပိုင်းတွင် အမြန်ရေခဲရိုက်ခြင်း၊ သုညဒီဂရီစင်တီဂရိတ်(0.C)တွင် ငါးများကို ကိုင် တွယ်ပြုပြင်သိုလှောင်ခြင်းဖြင့် Rigor Mortis ကို နှေးအောင်ပြုလုပ်နိုင်ပါသည်။

အဏုဇီဝပိုးမွှားများ(Micro-organisms)

မျက်စိဖြင့် မမြင်နိုင်သော အဏုကြည့်မှန်ပြောင်းဖြင့်သာ မြင်နိုင် သည်သေးငယ်သောသက်ရှိများဖြစ်သည်။ သက်ရှိငါးများ၏ အူ၊ ပါး ဟက်နှင့်အရေပြားထဲတွင် အမြောက်အများတွေ့နိုင်သည်။ အသက်ရှင်နေစဉ်ချိန်တွင် ငါးများကို အန္တရာယ် မဖြစ်စေပါ။ သေပြီးနောက် အဏုဇီဝပိုးများသည် ပုပ်သိုးမှုကိုဖြစ်စေပါသည်။

အဏုဇီဝပိုးမွှားများ ဘာလုပ်သလဲ?

 ငါးများ၏ အရောင်ကို ပြောင်းလဲခြင်း၊ အရေပြားနှင့် ပါးဟက်များတွင် အကျိအချွဲများ ထုတ်ပေးခြင်း၊ ငါးများ ပုပ်သိုးချိန်တွင် အနံ့ဆိုးများထွက်စေခြင်း၊ ငါးများစတင်ပုပ်သိုးချိန်တွင် အနံ့အရသာ ကိုဆိုးရွားစေခြင်းတို့ဖြစ်စေပါသည်။

အဏုဇီဝပိုးမွှားများကို ဘယ်လိုထိန်းချုပ်မလဲ?

အဏုဇီဝပိုးမွှားအများစုသည် အအေးဓာတ်ကိုမကြိုက်သော ကြောင့် ဖမ်းဆီးပြီးနောက် အမြန် ရေခဲရိုက်ရမည်။ အပူချိန်သုညမှ (+၂) ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်တွင် ကိုင် တွယ်ပြုပြင်ထုတ်လုပ်သိုလှောင် ရမည်။ ကောင်းမွန်သောသန့်ရှင်းရေးပြုလုပ်မှုအနေဖြင့် မျက်နှာပြင်များအားလုံးကို သင့်လျှော်သော သန့်ရှင်းရေးပြုလုပ်ခြင်းနှင့် ပိုးသတ်ခြင်းတို့ပြုလုပ်ရမည်။ ကျန်းမာရေးကောင်း မွန်သောငါးဖမ်း လုပ်သားများအနေ ဖြင့် ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်သော အလေ့အကျင့်ရှိရမည်။

ကိုင်တွယ်မှုကြမ်းတမ်းခြင်း(Poor Handling)

ကိုင်တွယ်မှုကြမ်းတမ်းခြင်းများကြောင့် အောက်ဖော်ပြပါအတိုင်းသက်ရောက်မှုတို့ဖြစ်ပေါ်စေသည်-

• ငါးများပျက်စီးခြင်း၊
• အရေပြားမျာပေါက်ပြဲခြင်း၊
• အသားများစုတ်ပြဲခြင်း၊

အဏုဇီဝပိုးများသည် ပျက်စီးသောနေရာများသို့ အလွယ်တကူဝင်ရောက်ပြီးပုပ်သိုးမှုကို ဖြစ်ပေါ်စေသည့်ပြင် ပျက်စီးသောအစိတ်အပိုင်းများကို ဖယ်ရှားရသဖြင့် ကုန်ထွက်နှုန်းလျော့ကျစေပါသည်။

ကိုင်တွယ်မှုကြမ်းတမ်းခြင်းကို ဘယ်လိုရှောင်ရှားရမလဲ?

• ငါးများပေါ်တွင် မတ်တပ်မရပ်ရန်၊
• ငါးများကိုပစ်မချရန်၊
• ငါးများကိုပုံးများအတွင်းပြည့်လျှံအောင်မထည့်ရန်၊
• သန့်ရှင်းသောလက်အိတ်ဖြင့် ညင်သာစွာကိုင်တွယ်ရန်တို့ဖြစ်ပါသည်။

ငါးများပြုပြင်ထုတ်လုပ်ခြင်းနှင့်ကြာရှည်ခံအောင်ထားခြင်း

• ရေခဲရိုက်ခြင်း(Chilling)
• အေးခဲခြင်း (Freezing)  
• ဆားနယ်ခြင်း(Salting)
• အခြောက်ခံခြင်း(Drying)
• ကျပ်တိုက်ခြင်း(Smoking)
• စည်သွပ်ခြင်း(Canning)
• ရေခဲရိုက်ခြင်း(Chilling)

ငါးများသေပြီးချိန်တွင် ရေခဲရိုက်ခြင်းသည် အင်ဇိုင်းများ၏ ဖျက်ဆီးစေသောအကျိုးအာနိသင် များကို နှေးစေပါသည်။ အဏုဇီဝပိုးများ၏ ပေါက်ပွားမှုကို နှေးစေရန်ထိန်းချုပ်ပေးပါသည်။ Rigor Mortis စတင်ဖြစ်ပေါ်မှုကို နှေးကွေးစေပါသည်။ ရေခဲရိုက်ရာတွင်  ငါးတစ်ကီလိုဂရမ်ကိုရေခဲအတုံးသေးတစ်ကီလိုဂရမ်ဖြင့် အသုံးပြုနိုင်သည်။  

ရေခဲကို သန့်ရှင်းသောရေမှထုတ်လုပ်ပြီး ညစ်ညမ်းမှုမဖြစ်စေရန် သိုလှောင်ထားရမည်။ ရေခဲအပြား၊ ရေခဲပြွန်နှင့် သန့်ရှင်းစွာထုတ်လုပ်ထားသော အခြားရေခဲအမျိုးအစားများ အသုံးပြုနိုင်သည်။ ရေခဲ အတုံးကြီးများကို ကြိတ်ချေထားသောရေခဲများ သုံးစွဲခြင်းအား 
EU မှ လက်မခံပါ။

ဒုတိယနည်းမှာ သန့်ရှင်းသောပင်လယ်ရေ(သို့) ပျော်နေသောပင် လယ်ရေခဲဖြစ်သည်။ (ရေခဲ နှစ်ဆနှင့် ပင်လယ်ရေတစ်ဆဖြစ်သည်)။ ထိုသို့မဟုတ်ပါက အေးမြသောပင် လယ်ရေကို အသုံးပြုခြင်းဖြစ်သည်။ ယေဘုယျအားဖြင့် ငါးဖမ်းသင်္ဘောများပေါ်တွင်သုံးသည်။ ငါးနှင့်တိုက် ရိုက်ထိတွေ့ စေမှုကြောင့် ငါးများကို အေးမြစေသည်။ သို့သော် ဆားနှင့်ရေအများအပြား တင်ကျန်မှု ဖြစ်စေ
နိုင် ပါသည်။

နောက်ဆုံးနည်းအနေဖြင့် အပူချိန်(-၁)မှ(+၂)ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်အထိ အေးအောင်ပြုလုပ်ထား သော သိုလှောင်ခန်း(Chilled Cold Store)ကို အသုံးများပါသည်။ ရေခဲရိုက်ထားခြင်း(သို့မဟုတ်) အပူချိန်(0.C)မှ(+၄.C)အတွင်းထားရှိခြင်းသည်  ငါးများ၏ အရည်အသွေးကို ယေဘု ယျအားဖြင့် တစ်ပတ်ကြာခန့်
ထိန်းသိမ်းနိုင်ပါသည်။

အေးခဲခြင်း(Freezing)ဖြင့် ကြာရှည်ခံအောင်ပြုလုပ်ခြင်း

ငါးများတွင် ရေဓာတ် ၆၀ မှ ၈၀ ရာခိုင်နှုန်းအထိ ပါဝင်ပါသည်။ ငါးအသားများကို(-၁.၅)ဒီဂရီ စင်တီဂရိတ်မှစတင်၍ အေးခဲရမည်။ (-၅)ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်တွင် ၇၅% သော ရေသည် အေးခဲသည်။ (-၂၅)ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်တွင် ရေများအားလုံးအေးခဲသွားပါသည်။ (-၁.၅)မှ(-၅)ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်ကို အဓိကအေးခဲခြင်းအတွက် ဖြတ်သန်းသည့် ဇုန်အဖြစ်သတ်မှတ်ပါသည်။ အဓိကအေးခဲခြင်းအတွက် ဖြတ်သန်းသည့်ဇုန်တွင် အချိန်ကြာမြင့်ပါက အရည် အသွေးကိုပျက်စီးစေပါသည်။ ဖြတ် သန်းဇုန်ကို အမြန်ဆုံးဖြတ်သန်းရမည်။ 

ငါးများအေးခဲခြင်းနည်းလမ်းအမျိုးမျိုးပြုလုပ်ကြပါသည်။

လေအေးအပြင်းတိုက်၍အေးခဲခြင်း(Air-blast Freezing)    
    လေ၏အပူချိန်(-၃၀)မှ(-၄၀)ဒီဂရီ စင်တီဂရိတ်ဖြင့် လေအားအပြင်းတိုက်၍ အလုံခန်းတွင် အေးခဲခြင်းဖြစ်သည်။ အမြန်အေးခဲခြင်း နည်းလမ်းဖြစ်သည်။ ငါးများ အေးခဲရာ 
တွင် အများဆုံးအသုံးပြုသည်။

 အေးနေသောသတ္တုပြားနှစ်ခုကြားတွင်ထည့်၍အေးခဲခြင်း(Plate Freezing)
    အခေါင်းဖြစ် နေသော သတ္တုပြားနှစ်ခုကြားတွင် အေးမြစေသော လေအားလည်ပတ်စေခြင်းဖြစ်သည်။ငါးပုစွန် ထည့်ထားသော ဘူး/ဗန်းများအား သတ္တုပြားနှစ်ခုကြားတွင် ထည့် ၍အေးခဲစေခြင်းဖြစ်သည်။ Air-blast Freezing ထက်ပို၍ ကောင်း မွန်ပါသည်။ အထူးသဖြင့်ပုစွန်များအေးခဲရာတွင်အသုံးပြုသည်။

အေးနေသော ဆားရည်တွင် ထည့်၍ အေးခဲခြင်း(Brine Freezing) 
    ငါးနှင့်အေးအောင် ပြုလုပ်ထားသော ဆားရေဖြင့်တိုက်ရိုင်ထိတွေ့စေခြင်းဖြင့်အေးခဲခြင်းဖြစ်သည်။ ငါး ၏ပတ်လည်တွင် အေးသောအရည်များကြောင့် အေးခဲမှုနှုန်းကိုမြန်စေပါသည်။ယင်းနည်းလမ်းသည် အသုံး 
ပြုမှု နည်းပါးသည်။

Cryogenic Freezing အေးခဲခြင်း 
    နိုက်ထရိုဂျင်အရည်(သို့)ကာဗွန်ဒိုင်အောက်ဆိုဒ်ဓာတ်ငွေ့ အသုံးပြု၍ အပူချိန်(-၇၀)ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်ဖြင့် အမြန်အေးခဲစေခြင်းဖြစ်သည်။ အဆိုပါအေးခဲခြင်း စနစ်သည် သေးငယ်သောတစ်ကောင်ခြင်းအေးခဲသည့်လုပ်ငန်း(Individual Quick Frozen- IQF) အတွက် ကောင်းမွန်ပါသည်။ သို့သော်လည်းကုန်ကျစ ရိတ်ကြီးပါသည်။ အထူးသဖြင့်ပုစွန်များကို IQF အေးခဲခြင်းဖြင့် ရောင်းချရာတွင် ဈေးပိုမိုရရှိစေပါသည်။ အေးခဲခြင်း(Freezing )ပြုလုပ်ထားသောငါး ပုစွန်များအား(-၁၈)ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်ရှိ သည့်အအေးခန်းသိုလှောင်ရုံ(Cold Store )တွင် ထားသို ပါက ထုတ်ကုန်အမျိုးအစားနှင့် ထုပ်ပိုးမှုပုံစံပေါ်မူတည်၍ သက်တမ်း(၁)နှစ်မှ(၂)နှစ်အထိ ထားသို၍ စားသုံးနိုင်ကြပါသည်။

ဆားနယ်ခြင်း(Salting )
    ငါးများကို ပြုပြင်ထုတ်လုပ်သည့် မိရိုးဖလာနည်း(Traditional Method )ဖြစ်သည်။ ငါးဆားနယ်ခြင်းနည်းလမ်းများအနေဖြင့် ငါးများ ကို ဆားငံရေတွင်စိမ်ခြင်း၊ အခြောက်ထားနယ်ခြင်း (ဆားကိုငါးပေါ်တွင်ပွတ်လိမ်းခြင်း)၊ ဆားနယ်ပြီး ခဏတာထား၍ အရည်များထွက်စေခြင်း (Kench salting)နှင့် ငါးအားဆားထိုးအခြောက်လှမ်းပြီးဆားရည်တွင်စိမ်ခြင်း(Pickle Salting)တို့ဖြစ် သည်။ ထားသိုနိုင်မှုသက်တမ်း (Shelf-life)အနေဖြင့် အပူချိန်(၂၄)မှ (၃၂)ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်နှင့် စိုထိုင်းဆ (၇၂)မှ(၈၆)ရာခိုင်နှုန်းရှိသည့် ပုံမှန်
အခြေအနေတွင်(၂)လဖြစ်ပါသည်။

အခြောက်ခံခြင်း(Drying)
    ငါးထဲမှ ရေဓာတ်ကို ဖယ် ထုတ်ခြင်းဖြစ်သည်။  ငါးများကြာ ရှည်ခံအောင် ပြုလုပ်သည့် ရိုးရာ နည်းလမ်းဖြစ်သည်။ သဘာဝလေဖြင့် အခြောက်ခံခြင်း(သို့)စက်ဖြင့်အခြောက်ခံခြင်း(Natural air drying or controlled artificial drying)  နည်းလမ်းများ အသုံးပြုနိုင်သည်။ သင့်လျော်သည့် ထုပ်ပိုးမှုပုံစံရှိသောငါးခြောက်သည် အခန်းအပူချိန်တွင် သက်တမ်း(၃)လမှ(၅)လအထိ ထားသိုစားသုံး နိုင်ပါသည်။

ငါးကြပ်တိုက်ခြင်း(Smoking)
   ကြပ်တိုက်ခြင်းသည်လည်း တာရှည်ခံအောင်ပြုလုပ်သည့် ရိုးရာနည်းလမ်းပင်ဖြစ်ပါသည်။ ဆောင် ရွက်ရသည့် လုပ်ငန်းစဉ်များအနေ ဖြင့် ငါးအား ဆားနယ်၍ မျက်နှာပြင်သန့်ရှင်ခြောက်သွေ့သည့်အထိ အပူပေးစင်ပေါ်တင်ပြီး အပူပေးကြပ်တိုက်ခြင်းဖြစ်သည်။ သက် တမ်းအားဖြင့် (၂)ပတ်မှ (၃)ပတ်
အထိဖြစ်ပါသည်။

စည်သွပ်ခြင်း(Conning)
    စည်သွပ်ခြင်းလုပ်ငန်းသည် အစားအသောက်အား  အမျိုးမျိုးသော အပူချိန်တွင် တာရှည်စွာ သို လှောင်နိုင်ရန်အတွက်   ဆောင်ရွက်သည့်လုပ်ငန်းဖြစ်ပါသည်။       စည်သွပ်ခြင်းအခြေခံလုပ်ငန်း အနေဖြင့် ဗူးများအား လေလုံအောင်ပိတ်ခြင်း၊ အပူပေး၍ ပိုးသတ်ခြင်း၊ အခန်းတွင်း အပူချိန်သို့ ရောက်အောင်အအေးခံခြင်းတို့ဖြစ်ပါသည်။ အချဉ်ဓာတ်နည်းသောစည်သွပ်အစားအ သောက်များ(ကညွတ်၊ပဲစိမ်းသီး၊သကြားမုံလာ)စသည်တို့တွင် ဘက်တီးရီးယားတစ်မျိုးဖြစ်သည့် “Clostridium botulinum” ပိုးသည် လွယ်ကူစွာပေါက်ပွားလာပြီး၊ လေမရှိသောအခြေအနေ(Anaerobic condition)တွင် အလွန်ခံနိုင်ရည်ရှိသော”စပိုး” (extremely resistant spores) အနေဖြင့် မြင့်မား သောအပူချိန်(ဥပမာ-၁၂၀ ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်)တွင်အချိန်ကြာရှည်စွာရှိနေ
နိုင်သည်။ 

အဆိုပါဘက်တီးရီးယားသည် toxin တစ်မျိုးထုတ်၍ စားသုံးမိသူမှာ အစာအဆိပ်သင့်ခြင်း (Food Poisoning)ဖြစ်ပေါ်စေပါသည်။  botulinum toxins အား လွယ်ကူစွာ ဖျက်ဆီးပစ်နိုင် ပါသည်။ အစား အသောက်များအား အပူချိန်(၈၅)ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်တွင် အချိန်(၅)မိနစ်ထား၍ အပူပေးခြင်း ဆောင် ရွက်နိုင်ပါသည်။ ငါးဖြင့်ပြု လုပ်ထားသောစည်သွပ်ဘူး များသည် သက် တမ်း (Shelf-life)(၁)နှစ်မှ(၅)နှစ်အထိကြာရှည်စွာစားသုံးနိုင်သည်။

ယနေ့ကမ္ဘာတွင် တိုးပွားလာသော  လူဦးရေနှင့်အညီ    စား နပ်ရိက္ခာများကို လုံလောက်စေရန် ကဏ္ဍစုံမှ ထုတ်လုပ်ပေးလျှက်ရှိကြပါသည်။ ကမ္ဘာတွင်သားငါးကဏ္ဍ ကုန်သွယ်မှု၏ ၅၀% သည် ငါးလုပ်ငန်းကဏ္ဍဖြစ်၍ ဖမ်းဆီး၊ မွေးမြူထုတ်လုပ်ခြင်းမှ ရရှိလာသော ငါးရိက္ခာများသည် စားသုံးသူ လက်ဝယ်ရောက်ရှိသည်အထိ Value Chain တစ်လျောက် အရည်အသွေးထိန်း သိမ်းသည့် လုပ်ငန်းအား မဖြစ်မနေဆောင်ရွက် ရမည်ဖြစ်သည်။ အာဆီယံဒေသတွင်း၌လည်း “Cold Chain Management” ဆိုင်ရာ Guideline ချမှတ်ခဲ့ပြီးဖြစ်၍ လိုက်ပါဆောင် ရွက်သွားရန်နှင့် ဖမ်းဆီးပြီး နောက် ပိုင်း ငါး၊ ပုစွန်များအား အလေအလွင့်မရှိ အသုံးချနိုင်သရွေ့ အသုံးချနိုင်အောင်  “Fish Utilization”ကို လည်း အားထည့် ဆောင်ရွက်သွားရန်လိုအပ်ပါကြောင်း တိုက်တွန်း ရေးသားလိုက်ရ ပါသည်။

သက်နိုင်