နွားမွေးမြူရေးလုပ်ငန်း အောင်မြင်ရန်အတွက် အလွန်အရေးပါသောအချက်မှာ မိမိမွေးမြူထားသော “နွားမများ၏ မျိုးပွားမှုဖြစ်စဉ်များကို မှတ်တမ်းထားရှိခြင်း” ဖြစ်ပါသည်။ မှတ်တမ်းတွင် နွားမများ၏နံပါတ်၊ နောက်ဆုံးမွေးခဲ့သောရက်စွဲ၊ နောက်ထပ်သားစပ်သောရက်စွဲ‌များ အပါအဝင် သန္ဓေသားရှိ၊ မရှိ စစ်ဆေးမှုရလဒ်များ ပါဝင်ရပါမည်။ ထိုသို့ မှတ်တမ်းထားရှိသည့်အတွက် နွားမ တစ်ကောင်ချင်းစီအတွက် ဆုံးဖြတ်ချက်ချ ကိုင်တွယ်ဖြေရှင်းရသည့်အခါတွင်သာမက နွားခြံ တစ်ခြံလုံးရှိ နွားမများ၏ သားအောင်နိုင်မှုအခြေအနေ (Fertility Status) နှင့် မျိုးပွားနိုင်မှု စွမ်းပကား (Re-productive Performance)များကို စောင့်ကြည့်သည့်အခါတွင်လည်း များစွာ အကျိုးရှိပါသ

“အမှတ်တရရင်ထဲရှိတယ် သူနဲ့ဆုံတွေ့ခဲ့ရာ တမာရနံလေး သင်းသင်းမွှေးတဲ့ အညာမြေကို ပြန်သတိရနေသည်” “တမာတောမှာပျော်တယ်ဆိုတဲ့ မောင်ရေ မောင်ရေ၊ အညာမြေကို မေ့လို့လား ..အညာသူလေးကို မေ့လိုလား” အစချီတဲ့ တေးသွားလေးအတိုင်း အညာမြေနှင့်တမာပင်သည် ခွဲခြားမရသကဲ့သို့ တမာနှင့်ပတ်သက်လျှင် အနုပညာရှင်ကြီးများက တေးသီချင်းမျိုးစုံ ရေးစပ်ဖွဲ့ကုံးကာ တေးသံရှင်များစွာကလည်း သီဆိုခဲ့ကြ၏။

အိမ်ရှေ့တမာ၊ နောက်ဖေးဘက် စီးပွားတက်” ဟုဆိုသည့် ဆိုရိုးစကား အရ မြန်မာ့လူနေမှု အသိုင်းအဝိုင်းအတွင်း နေအိမ်အတော်များများတွင် တမာပင်ကိုစိုက်ပျိုးထားကြ၏။