ပိုမိုကောင်းမွန်သည့်ဘဝနှင့်အနာဂတ်ရရှိရေး လူသားတိုင်းစားရေရိက္ခာ ပြည့်မီအောင်ဖြည့်ဆည်းပေး

ကမ္ဘာ့ကုလသမဂ္ဂ၏ စားနပ်ရိက္ခာနှင့် စိုက်ပျိုးရေးအဖွဲ့ (FAO) ကို စတင်တည်ထောင်ခဲ့သည့် ၁၉၄၅ ခုနှစ်၊ အောက်တိုဘာလ ၁၆ ရက်နေ့ကို ဂုဏ်ပြုသောအားဖြင့် နှစ်စဉ် ထိုနေ့ကို ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာနေ့ (World Food Day) အဖြစ် သတ်မှတ်ကာ ကုလသမဂ္ဂစားနပ်ရိက္ခာနှင့်စိုက်ပျိုးရေး အဖွဲ့ဝင်နိုင်ငံအသီးသီးတွင် အထိမ်းအမှတ် အခမ်းအနားများကျင်းပလေ့ရှိရာ မြန်မာနိုင်ငံအနေနဲ့လည်း ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာနေ့အခမ်းအနားကို နှစ်စဉ်အလေးထား ကျင်းပပေးလျက်ရှိပါသည်။

ယခုနှစ် ကမ္ဘာ့စားနပ် ရိက္ခာနေ့၏ ဆောင်ပုဒ်မှာ “ပိုမိုကောင်းမွန်သည့်ဘဝနှင့်အနာဂတ်ရရှိရေး လူသားတိုင်း စားရေရိက္ခာပြည့်မီအောင်ဖြည့်ဆည်းပေး” “Right to Foods for a Better Life and a Better Future” ဖြစ်ပါသည်။

စားဝတ်နေရေးသည် လူသားတိုင်းရဲ့ အခြေခံလိုအပ်ချက်များဖြစ်သကဲ့သို့ စားရေရိက္ခာသည်လည်း အခြေခံလူ့အခွင့်အရေးတစ်ရပ်ဖြစ်ပါသည်။ လူသားတိုင်း ကျန်းမာရေးနှင့် ပြည့်စုံရန် အာဟာရပြည့်ဝပြီး ဘေးအန္တရာယ်ကင်းရှင်းသော အစားအစာများရရှိရန် လိုအပ်သော်လည်း ယနေ့ကမ္ဘာပေါ်တွင် လူဦးရေ ၇၃၃ သန်းခန့်မှာ ငတ်မွတ်ခေါင်းပါးမှု ကြုံတွေ့နေရပြီး၊ လူဦးရေ ၂ ဒသမ ၈ ဘီလီယံခန့်မှာ အာဟာရမျှတသည့် အစားအစာများ မရရှိမှုကြောင့် အထူးသဖြင့်  အမျိုးသမီးနှင့် ကလေးငယ်ပေါင်း ၁ ဒသမ၆ ဘီလီယံခန့်မှာ အာဟာရဓာတ်ချို့တဲ့မှု ကို ခံစားနေကြရပါသည်။ ၅ နှစ်အောက် ကလေးငယ် ၂ ဒသမ ၃ ရာခိုင်နှုန်းမှာလည်း ခန္ဓာကိုယ် ကြီးထွားမှုနှုန်း နှေးကွေးခြင်းနှင့် ၆ ဒသမ ၈ ရာခိုင်နှုန်းမှာ ခန္ဓာကိုယ် သေးငယ်ပိန်လှီခြင်းတို့ကို ခံစားနေရပါသည်။ နိုင်ငံအချင်းချင်း ပဋိပက္ခများ၊ သဘာ၀ပတ်ဝန်းကျင် ထိခိုက်ပျက်စီးမှုများ၊ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုနှင့် စီးပွားရေးကျဆင်းမှုများကြောင့် ကမ္ဘာအဝှမ်း စားရေရိက္ခာ လုံလောက်မှုမရှိခြင်းကို ပိုမိုဆိုးရွားလာစေပါ သည်။ 

ကမ္ဘာနှင့်အဝှမ်း ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှုကြောင့် လယ်ယာကုန်ထုတ်လုပ်ငန်းများ၌ သီးနှံများ၏ အထွက်နှုန်းနှင့် ထုတ်လုပ်မှုစွမ်းအားများအပေါ် ထိခိုက်လျက်ရှိပါသည်။ သီးနှံများ ရောဂါပိုးမွှားကျရောက်ခြင်း၊ ပါဝင်သည့် အာဟာရဓါတ်များပြောင်းလဲခြင်းကြောင့် အရည် အသွေးကျဆင်းခြင်းတို့ကိုလည်း ကြုံတွေ့နေရပါသည်။ ထို့အပြင် လူဦးရေသန်း ၆၀၀ ခန့်မှာ အစားအစာများတွင် ပါဝင်လာသည့် ဘက်တီးရီးယား၊ ဗိုင်းရပ်စ်၊ ကပ်ပါး၊ အဆိပ်အတောက် များနှင့် ဓါတုပစ္စည်းများကြောင့် ဖြစ်ပွားသည့် ကျန်းမာရေး ပြဿနာများနှင့် ရင်ဆိုင်ရ လျက်ရှိပြီး နှစ်စဉ်လူပေါင်း ၄ ဒသမ ၂ သိန်းကျော် သေဆုံးလျက်ရှိသည်ဟု ဆိုပါသည်။   သို့ဖြစ်ရာ ယေဘုယျအားဖြင့် ကမ္ဘာ့လူဦးရေ ထက်ဝက်သည် ရှင်သန်တက်ကြွသည့်ဘဝ ရရှိရေးအတွက် လိုအပ်သော ကျန်းမာရေးနှင့်ညီညွတ်ပြီး အာဟာရပြည့်ဝသည့် အစားအစာ မရရှိနိုင်သော အခြေအနေဟု ဆိုရမည်ဖြစ်သည်။ စားရေရိက္ခာလုံလောက်မှု မရှိခြင်း၏ နောက်ဆက်တွဲ အကျိုးဆက်များဖြစ်သော ငတ်မွတ်ခေါင်းပါးခြင်း၊ ရောဂါဘယထူပြောခြင်းတို့ကို ကြုံတွေ့နိုင်သဖြင့် နိုင်ငံတိုင်းမှ အ‌ရေးယူဖြေရှင်းရန် လိုအပ်ပါသည်။

မြန်မာနိုင်ငံသည်လည်း အခြားနိုင်ငံများနည်းတူ သဘာဝဘေး အန္တရာယ်များဖြစ်သော ရေကြီးခြင်း၊ မိုးခေါင်ခြင်းနှင့် ဆိုင်ကလုန်းမုန်တိုင်းများ ကျရောက်ခြင်းတို့ကြောင့် သီးနှံများပျက်စီးခြင်း၊ ထုတ်လုပ်မှု လျော့နည်းခြင်းတို့ကို ကြုံတွေ့နေရပါသည်။ သစ်တောများပြုန်းတီး ခြင်း၊ မြေဆီလွှာတိုက်စားခြင်း၊ စိုက်ပျိုးမြေများ၏ မြေဆီဩဇာနှင့် အာဟာရဓါတ်များ လျော့နည်းလာခြင်း၊ သွင်းအားစုများ အလုံအလောက် အသုံးမပြုနိုင်ခြင်း၊ မျိုးကောင်းမျိုးသန့်များ လုံလောက်မှုမရှိခြင်း၊ ရိတ်သိမ်းပြီးသီးနှံများ သို လှောင်ရန် အခြေခံအဆောက်အအုံများ မလုံလောက်ခြင်း၊ လမ်းပန်း ဆက်သွယ်ရေးခက်ခဲခြင်းအစရှိသည့် စိန်ခေါ်မှုများကို ဖြေရှင်းရန် လိုအပ်လျက်ရှိပါသည်။ အဆိုပါ စိန်ခေါ်မှုများကို ဖြေရှင်း‌ရန် ရေရှည်တည်တံ့သော စိုက်ပျိုးရေး နည်းစနစ်များကို လက်ခံကျင့်သုံးသွားရမည် ဖြစ်ပါသည်။ ၎င်းအပြင်  စိုက်ပျိုးရေးနှင့် မွေးမြူ ရေးလုပ်ငန်းများကို တွဲဖက်လုပ်ကိုင်ခြင်းဖြင့် ရာသီတုပြောင်းလဲမှုနှင့် ပိုးမွှားရောဂါ ကျရောက်ပါက စီးပွားရေးအရ ထိခိုက်မှုများကို လျော့နည်းသက်သာစေနိုင်သည့်အတွက် အမယ်စုံသီးနှံ များကို စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်ခြင်းနှင့် မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းကို တွဲဖက်လုပ်ကိုင်ခြင်းကိုလည်း အားပေးလျက်ရှိပါသည်။ ၎င်းအပြင် လုပ်ကွက်ငယ်တောင်သူများနှင့် စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်သူ များအနေဖြင့် မျိုးကောင်းမျိုးသန့်များ အသုံးပြုနိုင်ရန် ဘေးအန္တရာယ်ကင်းရှင်းပြီး အရည် အသွေးပြည့်မီ ထုတ်ကုန်များ ထုတ်လုပ်နိုင်ရန်နှင့် သဘာဝပတ်ဝန်းကျင်ထိခိုက်မှုကို လျော့နည်းစေရန်၊ ရေရှည်တည်တံ့သော စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုနည်းပညာများ အသုံးပြုရေးကို အားပေးဆောင်ရွက်ခြင်းဖြင့်စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှုတိုးတက်မြင့်မားစေရေးကို အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။

အစားအစာများကို လုံလောက်စွာရရှိရေးအတွက် ထုတ်လုပ်မှုပမာဏတိုးမြှင့်သည့် နည်းလမ်းတစ်ခုတည်း ဆောင်ရွက်ခြင်းသည် မှန်ကန်သောအဖြေမဟုတ်ပါ။ အာဟာရ ပြည့်ဝ ပြီး ဘေးအန္တရာယ်ကင်းရှင်းသော အစားအစာကို သင့်လျော်သည့်ဈေးနှုန်းဖြင့် နေရာတိုင်းရှိ လူတိုင်းက ရယူစားသုံးနိုင်ရန် ထုတ်လုပ်မှုကွင်းဆက်တစ်လျှောက် ပါဝင်သူ အသီးသီးက ပူးပေါင်းပါဝင်သည့် ထုတ်လုပ်မှုစနစ်ကို ဖော်ဆောင်ခြင်းသည်သာ ပြည့်စုံမှန်ကန်သော အဖြေ ဖြစ်ပါသည်။ 

ထို့ကြောင့် စားရေရိက္ခာဖူလုံမှုအတွက် ကြုံတွေ့နေရသော စိန်ခေါ်မှုများ၊ အခက်အခဲ ပြဿနာများကို ဖြေရှင်းရန် နိုင်ငံအစိုးရများက သင့်လျော်မှန်ကန်သည့် မူဝါဒများ ချမှတ်ရန်၊ စိုက်ပျိုးမွေးမြူထုတ်လုပ်သူများကလည်း သတ်မှတ်ထားသည့် စည်းမျဉ်းစည်းကမ်းများ၊ ဥပဒေ ညွှန် ကြားချက်များနှင့်အညီ လိုက်နာရန်နှင့် ပူးပေါင်းပါဝင်ဆောင်ရွက်ရန် လိုအပ်မည် ဖြစ်ပါသည်။ အာဟာရပြည့်ဝပြီး ဘေးအန္တရာယ်ကင်းရှင်းသော အစား အစာများကို လူသားတိုင်း လက်လှမ်းမီ စားသုံးနိုင်ရန်အတွက် နိုင်ငံတကာအစိုးရများ၊ အဖွဲ့အစည်းများနှင့် လူမှုအသိုင်း အဝိုင်းတို့  ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်ကြရန် မဖြစ်မနေလိုအပ်ပါသည်။ 

နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီအနေဖြင့် တိုင်းပြည်သာယာဝ ပြောရေး၊ စားရေ ရိက္ခာပေါများရေးစသည့် အမျိုးသားရေးလုပ်ငန်းစဉ် ၂ ရပ်ကို ချမှတ်ပေးထားသည့်အတွက် စိုက်ပျိုးရေး၊ မွေးမြူရေးနှင့် ဆည်မြောင်းဝန်ကြီးဌာနအနေဖြင့် လယ်ယာကဏ္ဍရဲ့ ထုတ်လုပ်မှု တိုးတက်မြင့်မားရေးကို အထူးအလေးထား ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။ ပြည်သူများအတွက် အာဟာရ ပြည့်ဝပြီး ဘေးအန္တရာယ်ကင်းရှင်းသည့် စားရေရိက္ခာများထုတ် လုပ်နိုင်ရန် လယ်ယာ ကဏ္ဍဆိုင်ရာ မူဝါဒများ၊ စိုက်ပျိုးရေးဆိုင်ရာ မဟာ ဗျူဟာ၊ နှစ်တိုနှစ်ရှည် စီမံကိန်းများချမှတ်၍ အကောင်အထည်ဖော် ဆောင် ရွက်လျက်ရှိပါသည်။

၂၀၂၃-၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် ပြည်တွင်း အသားတင်ထုတ်လုပ်မှု (GDP) တွင် စိုက်ပျိုးရေး ကဏ္ဍမှ ၂၃ ဒသမ ၆ ရာခိုင်နှုန်း ပါဝင်ခဲ့ရာ လယ်ယာ ၁၅ ဒသမ ၁ ရာခိုင်နှုန်း၊ သားငါး  ၈ ဒသမ ၄ ရာခိုင်နှုန်း နှင့် သစ်တော ၀ ဒသမ ၁ ရာခိုင်နှုန်း ပါဝင်ပါသည်။ ၂၀၂၃-၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် စပါးသီးနှံ စိုက်ဧရိယာ ဟက်တာ ၇ ဒသမ ၁၈ သန်းကျော်နှင့် အထွက်မက်ထရစ်တန် ၂၉ ဒသမ ၉၄ သန်းကျော် ဆီထွက်သီးနှံများ (မြေပဲ၊ နှမ်း၊ နေကြာ)  စိုက်ဧရိယာဟက်တာ ၃ ဒသမ ၃၄ သန်းကျော်၊ အထွက် မက်ထရစ်တန် ၃ ဒသမ ၂၃ သန်းကျော်နှင့် ပဲမျိုးစုံ (မတ်ပဲ၊ ပဲတီစိမ်း၊ ပဲစဉ်းငုံ) သီးနှံ စိုက် ဧရိယာဟက်တာ ၂ ဒသမ ၇၆ သန်းကျော်၊ အထွက်မက်ထရစ်တန် ၄ ဒသမ ၁၃ သန်းကျော် အသီးသီး စိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်နိုင် ခဲ့ပါသည်။ မြန်မာနိုင်ငံလူဦးရေမှာ ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် ၅၄ ဒသမ ၅ သန်းခန့်ရှိပြီး စားရေရိက္ခာဖူလုံမှု အနေဖြင့် ၂၀၂၃-၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် ဆန်ဖူလုံမှု ၁၅၆ ဒသမ ၃၇ ရာနှုန်း၊ စားသုံးဆီဖူလုံမှု ၁၁၁ ဒသမ ၅၄ ရာနှုန်းနှင့် ပဲဖူလုံမှု ၅၈၉ ရာနှုန်း ရရှိခဲ့ပါသည်။ 

မွေးမြူရေးကဏ္ဍအနေဖြင့်လည်း ပြည်တွင်းစားရေရိက္ခာဖူလုံ၍ အာဟာရပြည့်ဝစေရန် ၂၀၂၃-၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် အသားမက်ထရစ်တန် ၁ ဒသမ ၂၄ သန်း၊ နို့မက်ထရစ်တန် ၂ ဒသမ ၁၉ သန်းနှင့် ဥအလုံးရေ ၄,၀၁၂ ဒသမ ၄၆၉ သန်း ထုတ်လုပ်နိုင်ခဲ့ပါသည်။ ၂၀၂၃-၂၀၂၄ ခုနှစ်အတွင်း ငါး/ ပုစွန် ထုတ်လုပ်မှုအနေဖြင့် ရေချိုငါးထုတ်လုပ်မှု ၁၀၃၇ ဒသမ ၇၉ ပိဿာသန်းပေါင်း၊ ရေငန်ငါး/ ပုစွန် ထုတ်လုပ်မှု ၂၀၉၀ ဒသမ ၉၆ ပိဿာသန်းပေါင်း၊ မွေးမြူရေး ငါး/ ပုစွန် ၇၄၁ ဒသမ ၆၃ ပိဿာသန်း ပေါင်း ရှိပြီး စုစုပေါင်း ၃၈၇၀ ဒသမ ၃၉ ပိဿာသန်း ထုတ်လုပ်နိုင်ခဲ့သည့်အပြင် ငါးသယံဇာတ မပြုန်းတီးစေရေးအတွက် မြစ်ကြီးများ၊ သဘာဝမြစ်ချောင်းများအတွင်းသို့ ငါးမျိုးစိုက်ထည့်ခြင်းလုပ်ငန်းများကို နှစ်စဉ် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိရာ ၂၀၂၃- ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် ငါး/ပုစွန်သား ပေါက်ကောင်ရေ ၅၅၁ ဒသမ ၁၁၄ သိန်းအား မျိုးစိုက်ထည့်နိုင်ခဲ့ပါသည်။ 

နိုင်ငံတော်စီမံအုပ်ချုပ်ရေးကောင်စီအစိုးရလက်ထက်တွင် နိုင်ငံ့စီးပွားမြှင့်တင်ရေး ရန်ပုံငွေ ၂၈၆ ဒသမ ၁ ဘီလီယံဖြင့် မိုးစပါး၊ နွေစပါး၊ ဆီထွက်သီးနှံများ စိုက်ပျိုးခြင်း အစီအစဉ်များ ကို အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်ပေးလျက်ရှိပါသည်။ ၎င်းအပြင် နိုင်ငံ့ စီးပွားမြှင့်တင်ရေး ရန်ပုံငွေ ၃၂ ဘီလီယံဖြင့် တိုင်းဒေသကြီး/ ပြည်နယ်အသီးသီးတွင် အသားတိုးကြက်၊ ဥစားဘဲနှင့် အသားတိုးဝက် မွေးမြူရေးလုပ်ငန်းများကိုလည်း ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။ စိုက်ပျိုးရေ ရရှိရေးလုပ်ငန်းများကိုလည်း နိုင်ငံ့စီးပွားမြှင့်တင်ရေးရန်ပုံငွေ သုညဒသမ ၆၀၄ ဘီလီယံဖြင့် အကောင်အထည်ဖော် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။ နိုင်ငံ့စီးပွားမြှင့်တင်ရေး ရန်ပုံငွေ စီမံကိန်းများ ဆောင်ရွက်ခြင်းဖြင့် သီးနှံများစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှု တိုးတက်ခြင်းနှင့် တောင်သူ တစ်ဦးချင်းဝင်ငွေတိုးတက်စေခြင်းအကျိုးကျေးဇူးများကို ရရှိစေပါ သည်။ 

၂၀၂၄ ခုနှစ် ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာနေ့၏ “ပိုမိုကောင်းမွန်သည့် ဘဝနှင့် အနာဂတ်ရရှိရေး လူသားတိုင်း စားရေရိက္ခာ ပြည့်မီအောင် ဖြည့်ဆည်းပေး" ဆောင်ပုဒ်နှင့်အညီ မြန်မာနိုင်ငံ ပြည်သူပြည်သားများ အာဟာရပြည့်ဝသည့် စားရေရိက္ခာများ လက်လှမ်းမီ ရရှိရေးအတွက် ကဏ္ဍအသီးသီး၌ ပါဝင်ဆောင်ရွက်နေသူများဖြစ်သော ပုဂ္ဂလိကအဖွဲ့အစည်းများ၊ တောင်သူ လယ် သမားများနှင့် ကျေးလက်နေပြည်သူများ အတူတကွ လက်တွဲ ကြိုးပမ်းဆောင်ရွက်ရမည်ဖြစ်ပါကြောင်း ကမ္ဘာ့စားနပ်ရိက္ခာနေ့ကို ဂုဏ်ပြုရေးသားလိုက်ရပါသည်။

ထွန်းသက်ပိုင်