မြန်မာ့နာနက်သီးနှင့် ဈေးကွက်အလားအလာ

မြန်မာ့နာနတ်သီးများသည် အခြားနိုင်ငံ၏ နာနတ်သီးများနှင့် မတူညီဘဲ တစ်မူ ထူးခြားသော သစ်သီးမွှေးရနံ့ရှိပါသည်။ အသီး၏အရသာမှာလည်း ချိုချဉ်လတ်ဆတ်ပြီး အရည်ရွှမ်းသောကြောင့် ပြည်တွင်း၌ သာမက ပြည်ပရှိ စားသုံးသူများစွာကို အလွယ်တကူ ဆွဲဆောင်နိုင်သော အသီးတစ်မျိုးဖြစ်သည်။ နာနတ်သီး၏ အင်္ဂလိပ်အမည်မှာ Pineapple ဟု ခေါ်တွင်ပြီး မျိုးရင်းအမည်မှာ Bromeliaceae၊ မျိုးစုအမည်မှာ Ananas နှင့် မျိုးစိတ် အမည်မှာ comosus ဖြစ်သည်။ သိပ္ပံအမည်မှာ Ananas Comosus ဖြစ်သည်။ နာနတ်သီးသည် Bromeliaceae မျိုးရင်းတွင် စီးပွားဖြစ်အရေးပါသော အသီးအနှံတစ်ခု ဖြစ်ပြီး အပူပိုင်းဒေသတွင် စိုက်ပျိုးရန်သင့်တော်သော အပင်တစ်မျိုးဖြစ်သည်။ 

ကမ္ဘာပေါ်တွင် နာနတ်သီးသည် ဒေသနှင့် စိုက်ပျိုးမှုပုံစံအပေါ် မူတည်၍ မျိုးပေါင်း ၁၀၀ ကျော်မှ ၂၀၀ အထိ ရှိပြီး မြန်မာနိုင်ငံတွင် အဓိက စီးပွားဖြစ်စိုက်ပျိုးသည့် နာနတ် သီးမျိုးအုပ်စု ၃ ခုရှိသည်။ ၎င်းတို့မှာ Smooth Cayenne အုပ်စု၊ Queen အုပ်စုနှင့် Red Spanish အုပ်စုတို့ဖြစ်သည်။ Smooth Cayenne အုပ်စုသည် အသီးအရွယ်အစား ၁ ဒသမ ၅ ကီလိုဂရမ်မှ ၄ ဒသမ ၅ ကီလိုဂရမ် အကြားရှိပြီး အရွယ်အစားအားဖြင့် ကြီးမားသည်။ စည်သွတ်ရန် သင့်တော်သောမျိုး ဖြစ်သည်။ အသားအဝါရောင်ရှိ၍ အရည်ရွှမ်းပြီး အရွက်၏ အဖျား ပိုင်းတွင်သာ ဆူးအနည်းငယ် ပါရှိသည်။ Queen အုပ်စုသည် လတ်လတ်ဆတ်ဆတ် စားသုံးရန် အတွက်ဖြစ်သည်။ အရွယ်အစားအားဖြင့် ၁ ဒသမ ၃၆  ကီလိုဂရမ်မှ ၂ ဒသမ ၂၅ ကီလိုဂရမ် အကြားရှိပြီး အသီးအရွယ်အစား သေးငယ်လေ့ရှိသည်။ အရွက်နားတစ်လျှောက်တွင် ဆူးများ ပါရှိသည်။ Red Spanish အုပ်စုမှာ အသားအဖြူရောင်ရှိ၍ အခြားမျိုးများထက် ပို၍အပင် သန်စွမ်းပြီး ရောဂါဒဏ်ခံနိုင်ရည်ရှိသည်။ သက်တမ်းရှည်သောမျိုးဖြစ်ပြီး အသီးအရွယ်အစား ၁ ကီလိုဂရမ်မှ ၂ ကီလိုဂရမ်အကြားရှိပြီး အရည်အသွေးအနေဖြင့် စည်သွတ်ရန်အတွက် မသင့်တော်ပါ။ 

နာနတ်သီးတွင် ကယ်လိုရီ၊ ကာဗွန်ဟိုက်ဒရိတ်၊ အမျှင်ဓာတ်၊ ဗီတာမင်စီ၊ ဗီတာမင် B6၊ ပိုတက်ဆီယမ်ဓာတ်၊ မဂ္ဂနီဆီယမ်ဓာတ်နှင့် ဘရိုမီလိန်းဓာတ် စသည်တို့ ပါဝင်သောကြောင့် ကျန်းမာရေးအတွက် အထူးသင့် တော်ကောင်းမွန်သည်။ အမျှင်ဓာတ်ကြွယ်ဝစွာ ပါရှိသောကြောင့် ဝမ်းမှန် စေသည်။ ဗီတာမင်စီကြွယ်ဝစွာ ပါဝင်သောကြောင့် ကိုယ်ခံအား စနစ်ကို မြှင့်တင်ပေးပြီး ဗီတာမင် B6 ကြွယ်ဝစွာပါဝင်သောကြောင့် ဦးနှောက်လုပ်ဆောင် မှုကို အားပေးသည်။ ပိုတက်ဆီယမ်ဓာတ်ပါဝင်တာကြောင့် သွေးပေါင်ချိန် ထိန်းညှိရာတွင် အရေးပါသည့် သွေးကြောများ၏ လုပ်ဆောင်မှုကို ကောင်း မွန်စေပြီး သွေးလည်ပတ်မှုကို ညီညွတ်စေသည်။ နာနတ်သီးတွင် ပါဝင်သည့် ဘရိုမီလိန်း (Bromelain) ဓာတ်သည် နာကျင်ရောင်ရမ်းမှုကို သက်သာစေသည်။  ကြွက်သားများ နာကျင်ခြင်း၊ အရိုးအဆစ်များ နာကျင်ရောင်ရမ်းခြင်းအတွက် အကိုက်အခဲပျောက်ဆေးများထက် ပိုမိုသက်သာစေသည့် အစွမ်းသတ္တိရှိသည်ဟု ဆေးပညာရှင်များက လေ့လာတွေ့ရှိထားသည်။ နာနတ်သီးတွင် အရိုးအားကောင်းစေသည့် မဂ္ဂနီဆီယမ်ဓာတ်ပါဝင်ခြင်းကြောင့် အရိုးနှင့် သွားများကို သန်မာစေကာ ဓာတ်တိုးဆန့်ကျင်သတ္တိရှိသောဒြပ်ပေါင်းများ ပါဝင်သောကြောင့် နာတာရှည်နှလုံးရောဂါနှင့် ကင်ဆာရောဂါ ဖြစ်နိုင်ခြေကိုလည်း လျော့နည်းစေသည်။ ကိုယ်ခံအားကောင်းမွန်စေရုံသာမက ပြင်ပရောဂါများ ဝင်ရောက်လာခြင်းကို ကာကွယ်ပေး နိုင်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် အနောက်တိုင်းစတိုင် အသားဟင်းပွဲများတွင် နာနတ်သီးနှင့် တွဲဖက်ချက်ပြုတ်လေ့ရှိသည်။ 

သို့သော် အချိုလွန်ကဲသော နာနတ်သီးများသည် သွေးတွင်းသကြား ဓာတ်ကို မြင့်တက်စေနိုင်သောကြောင့် ဆီးချိုလူနာများအတွက် ဂရုစိုက်သင့်ပါသည်။ အမှည့်လွန်၊ ယင်နားသော နာနတ်သီးများကို အလွန်အကျွံစားသုံးရာမှ ဝမ်းပျက်ဝမ်းလျှောနှင့် ဗိုက်နာခြင်းတို့ ဖြစ်နိုင်သောကြောင့် လတ်ဆတ် ၍ သန့်ရှင်းသော နာနတ်သီးများကိုသာ သင့်တင့်သော ပမာဏဖြင့် စားသုံးသင့်သည်။

နာနတ်သီးစိုက်ပျိုးရန် မြေအမျိုးအစားမှာ မြေဆီဩဇာ ထက်သန်ပြီး ရေစိမ့်ဝင်မှု ကောင်းသော သဲဆန်သောမြေ၊ နုန်းမြေနှင့် ဂဝံမြေနီများသည် နာနတ်သီးစိုက်ပျိုးရန် သင့်တော်သည်။ ရွှံ့စေးမြေနှင့် ရေဝပ်မြေများတွင် စိုက်ပျိုးရန်မသင့်တော်ပါ။ အသင့်တော်ဆုံး သော မြေချဉ်ငံဓာတ်မှာ PH ၅ ဒသမ ၅ မှ ၆ အကြား ဖြစ်သည်။ သင့်တော်သည့် ရာသီဥတုမှာ အပူပိုင်းရာသီဥတုကို နှစ်သက်သည်။ အပူချိန် (၁၅ ဒသမ ၅ - ၃၂) ဒီဂရီစင်တီဂရိတ်တွင် အပင်ကောင်းစွာဖြစ်ထွန်းသည်။ ပင်လယ်ရေမျက်နှာပြင်အထက် ၄၈၈၀ ပေရှိသော ဒေသများတွင် စိုက်ပျိုးနိုင်သည်။ ပျမ်းမျှမိုးရေချိန် ၆၀ လက်မ ရရှိသော ဒေသများတွင် အကောင်းဆုံး ဖြစ်ထွန်းသည်။ မြန်မာနိုင်ငံတွင် စိုက်ပျိုးလေ့ရှိသည့် နာနတ်သီးမျိုးအမည်များမှာ ဟင်္သာတနိဗ္ဗာန်မျိုး၊ သီပေါမျိုး၊ မြစ်ကြီးနားမျိုး၊ သထုံမျိုးနှင့် တရုတ်(တိုင်ပေ)နာနတ်မျိုး တို့ဖြစ်သည်။

ကမ္ဘာ့နာနတ်သီးတင်ပို့မှုအများဆုံးနိုင်ငံများမှာ ကော်စတာရီကာ၊ ဖီလစ်ပိုင်၊ နယ်သာ လန်၊ ဘယ်လ်ဂျီယံ၊ အမေရိကန်၊ အီကွေဒေါ၊ ဟွန်ဒူးရပ်စ်၊ စပိန်၊ ကင်ညာနိုင်ငံ တို့ဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာ့နာနတ်သီးဈေးကွက်သည် ရာသီဥတုဖောက်ပြန်မှုများ၊ ပို့ဆောင်ဆက်သွယ်ရေးဆိုင်ရာ အခက်အခဲများ၊ ပို့ကုန်ဦးစားပေးမှု အပြောင်းအလဲများကြောင့် စျေးနှုန်းမြင့်တက်မှုများနှင့် ရောင်းအားကျဆင်းသည့် အခက်အခဲများကို ရင်ဆိုင်နေရဆဲဖြစ်သည်။ သို့သော်   ကမ္ဘာ့ နာနတ်သီးတင်ပို့မှုသည် ၂၀၂၀ ခုနှစ်တွင် မက်ထရစ်တန်ချိန်ပေါင်း ၃,၆၀၅,၈၁၄ တန်၊ တန်ဖိုးအားဖြင့် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂,၀၁၀ ဒသမ ၁ သန်းဖြင့်လည်းကောင်း၊ ၂၀၂၁ ခုနှစ်တွင် မက်ထရစ်တန်ချိန်ပေါင်း ၃,၆၁၄,၆၄၄ တန်၊ တန်ဖိုးအားဖြင့် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂,၁၂၅ ဒသမ ၉ သန်းဖြင့်လည်းကောင်း၊ ၂၀၂၂ ခုနှစ်တွင် မက်ထရစ်တန်ချိန်ပေါင်း ၃,၄၈၆,၄၇၅ တန်၊ တန်ဖိုးအားဖြင့် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂,၁၈၉ ဒသမ ၇ သန်းဖြင့်လည်းကောင်း၊ ၂၀၂၃ ခုနှစ်တွင် မက်ထရစ်တန်ချိန်ပေါင်း ၃,၆၉၃,၆၀၅ တန်၊ တန်ဖိုးအားဖြင့် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂,၄၀၄ ဒသမ ၃ သန်းဖြင့် လည်းကောင်း၊ ၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် မက်ထရစ်တန်ချိန်ပေါင်း ၅,၇၁၀,၁၇၈ တန်၊ တန်ဖိုးအားဖြင့် အမေရိကန်ဒေါ်လာ ၂,၇၁၄ ဒသမ ၅ သန်းဖြင့်လည်းကောင်း အသီးသီး တိုးတက်တင်ပို့လျက်ရှိသည်။ 

မြန်မာနိုင်ငံတွင် နာနတ်သီးကို ရှမ်းပြည်နယ်နှင့် မွန်ပြည်နယ်တို့တွင် အဓိက စိုက်ပျိုးလျက်ရှိပြီး ကယားပြည်နယ်၊ ကရင်ပြည်နယ်၊ ဧရာဝတီ တိုင်းဒေသကြီး၊ ပဲခူးတိုင်းဒေသ ကြီးတို့တွင်လည်း စိုက်ပျိုးလျက်ရှိသည်။ ၂၀၂၃-၂၀၂၄ ခုနှစ်တွင် မြန်မာနိုင်ငံ၏ စိုက်ပျိုး ထုတ်လုပ်မှုအနေဖြင့် စိုက်ပျိုးသည့်ဧက ၆၉,၂၄၃ ဧက၊ ရိတ်သိမ်းဧက ၆၅,၈၃၇ ဧက၊ အထွက်နှုန်းအားဖြင့် အလုံးရေ ၂၈၀,၁၇၃,၄၂၂ လုံး ထွက်ရှိခဲ့ပါသည်။ ပြည်ပတင်ပို့မှု အနေဖြင့် ၂၀၁၇-၂၀၁၈ ခုနှစ်တွင် တန်ချိန် ၁၂,၈၀၃ တန်၊ တန်ဖိုးအားဖြင့် အမေရိကန် ဒေါ်လာသန်း ၁ ဒသမ ၃၁၂၀ လည်းကောင်း၊ ၂၀၁၈-၂၀၁၉ ခုနှစ်တွင်  တန်ချိန် ၁၂,၈၂၈ တန်၊ တန်ဖိုးအားဖြင့် အမေရိကန်ဒေါ်လာသန်း ၁ ဒသမ ၄၃၃၀ လည်းကောင်း၊ ၂၀၁၉-၂၀၂၀ ခုနှစ်တွင်  တန်ချိန် ၄,၃၃၇.၅၀ တန်၊ တန်ဖိုးအားဖြင့် အမေရိကန်ဒေါ်လာသန်း သုညဒသမ ၄၉၇၀ လည်းကောင်း တင်ပို့မှုရှိခဲ့သည်။

ပြည်တွင်းဈေးကွက်အပြင် ပြည်ပဈေးကွက်အဖြစ် ထိုင်းနိုင်ငံ၊ တရုတ်နိုင်ငံအပြင် ဂျပန်၊ ကိုရီးယားနိုင်ငံသို့လည်း တင်ပို့လျက်ရှိသည်။ ယခုအခါ တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ၊ အကောက်ခွန်အထွေထွေအုပ်ချုပ်မှုအာဏာ ပိုင်အဖွဲ့ (GACC) နှင့် မြန်မာနိုင်ငံ၊ စိုက်ပျိုးရေး၊ မွေးမြူရေးနှင့် ဆည်မြောင်းဝန်ကြီးဌာနတို့အကြား မြန်မာနိုင်ငံမှ နာနတ်သီးကို တရုတ် နိုင်ငံသို့ တင်ပို့ရန် အပင်ပိုးမွှားရောဂါကင်းရှင်းရေးဆိုင်ရာ လိုအပ်ချက်သဘောတူစာချုပ်ကို ၆-၁၁-၂၀၂၄ ရက်နေ့တွင် လက်မှတ်ရေးထိုးချုပ်ဆိုခဲ့သလို သတ်မှတ်ချက်များနှင့် ကိုက်ညီသော လုပ်ငန်းကုမ္ပဏီများမှ တရုတ်နိုင်ငံသို့ တင်ပို့ခွင့်ရရှိရေး ပံ့ပိုးဆောင်ရွက်လျက် ရှိသည်။ သို့ပါ၍ တရုတ်နိုင်ငံသို့ နာနတ်သီး တင်ပို့နိုင်ရန် လုပ်ငန်းကုမ္ပဏီများနှင့် တင်ပို့သူ များအနေဖြင့်လည်း သဘောတူစာချုပ်ပါ အပင်ပိုးမွှားရောဂါကင်းရှင်းရေးဆိုင်ရာ လိုအပ် ချက်များ၊ သတ်မှတ်ချက်များနှင့်အညီ လိုက်နာ၍ တင်ပို့ရမည်ဖြစ်သည်။  ၂၀၂၅ ခုနှစ်တွင် မြန်မာ နိုင်ငံမှ တရုတ်နိုင်ငံသို့ နာနတ်သီး တင်ပို့နိုင်ရန် မှတ်ပုံတင်လျှောက်ထားလာသော နာနတ်သီး စိုက်ခင်း ၂၃၄ ခုနှင့် ထုပ်ပိုးရုံ ၁၁ ခုတို့အား တရုတ်ပြည်သူ့သမ္မတနိုင်ငံ၊ အကောက်ခွန်အထွေထွေအုပ်ချုပ်မှုအာဏာပိုင်အဖွဲ့ (GACC) တွင် မှတ်ပုံတင်ခွင့်ရရှိရေး စိုက်ပျိုးရေး၊ မွေးမြူရေးနှင့် ဆည်မြောင်းဝန်ကြီး 
ဌာနမှ  ဆောင်ရွက်ပေးနိုင်ခဲ့ပြီးဖြစ်သည်။

နာနတ်သီးသည် ပြည်တွင်းစားသုံးမှုများပြီး ပြည်ပပို့ကုန်သီးနှံတစ်ခု ဖြစ်လာနိုင် ခြင်းကြောင့် စိုက်ပျိုးသူတောင်သူများအတွက် အကျိုးအမြတ်များစွာရရှိနိုင်မည်ဖြစ်သည်။ မြန်မာ့နာနတ်သီးစိုက်ပျိုးထုတ်လုပ်မှု ပိုမိုအား ကောင်းလာစေရေးအတွက် ပုဂ္ဂလိကနှင့် အစိုးရဌာနများအပါအဝင် သက်ဆိုင် ရာ Stakeholders များအကြား ပူးပေါင်းဆောင်ရွက်မှု များကို မြှင့်တင်နိုင်မည်ဆိုပါက မိမိတို့မြန်မာနိုင်ငံအတွက် နာနတ်သီးနှံသည် အနာဂတ်တွင် ဈေးကွက်အလားအလာကောင်းများ ပိုင်ဆိုင်ထားသော တင်ပို့ကုန်တစ်ခုအဖြစ်  ဆက်လက် ရပ်တည်နိုင်မည်မှာ အသေအချာပင် ဖြစ်သည်။

မြေလတ်သူနှင့်အဖွဲ့